|
هجاهاي باز،هجاهاي بسته
همه
هجاها مي بايد به يك صائت ختم شوند ولي در تركيب صوتي كلمات خلاف آن نيز رخ مي دهد.
اين امر در دو مورد اتفاق مي افتد. مورد اول وقتي است كه صامت حرف آخر كلمه باشد و
ديگر بعد از آن حرف صائتي نيايد و مورد دوم موقعيست كه دو صامت در وسط كلمه كنار هم
قرار گيرند. در اين حالت صامت اولي به صائت ماقبل خود مي پيوندد و صامت دوم براي
الحاق به صائت بعد از خود آزاد مي ماند.
هجا
وقتي به صائت ختم شود، هجاي باز خوانده مي شود. زيرا صداي آن به اقتضاي طبيعت صوت
صائت بدون برخورد با هيچ مانعي مي تواند به نحو دلخواه كشش پيدا كند. ولي هر جا به
صامت ختم شود به آن هجاي بسته اطلاق مي شود. زيرا جريان صوت به مقتضاي طبيعت صامت
الزاماَ قطــــع مي گردد.
با
توجه به ترتيب توالي اصوات صائت و صامت در هجاها، اين نكته خود به خود روشن مي گردد
كه در زبان تركي در اول هجاها و كلمات به دو صامت متوالي و در آخر هجاها و
كلمـــــات به سه صامت متوالي نمي توان برخورد و تنها در وسط كلمه توالي سه صامت
امكان دارد كه در اين صورت هم دو صامت به صائت قبل از خود و صامت سوم به بعد از خود
مي پيوندد. اين ترتيب توالي اصوات نيز يكي از خصوصيات زبان تركي بوده و در تركيب
صوتي آن عده از كلمات دخيل كه توالي آنها مغاير با ترتيب فوق باشد موجب يك رشته
دگرگونيهاي صوتي مي گردد.
انواع هجاها
در
زبان تركي هر هجا حداقل از يك و حداكثر از چهار صدا تشكيل مي شود. هجاهاي تك صوتي و
چهار صوتي هر يك داراي يك نوع و هجاهاي دو صوتي و سه صوتي هر يك داراي دو نوع
هستند. به اين ترتيب امكان دارد در ساختمان صوتي كلمات شش نوع هجا به كار رفته
باشد:
1
ــ هجاهائي از صائت تكي تشكيل شوند مانند: هجاهاي o
و a و
i در كلمات o
( او) ، [
آچيق ــ açiq ](باز) ، [
اينان ــ inan ](باور كن) . اين
هجا شامل كلمات معدود تك صائتي و هجاي اول يك نوع كلمات دو يا چند هجائي است كه با
صائت آغاز مي شوند.
2
ــ هجاهائي كه از صائت ــ صامت تشكيل مي شوند مانند:
هجاهاي at ،
ul ، en
در كلمات [ آت ــ at ](اسب) ،
[ اولدوز ــ ulduz ](ستاره) ، [
انليك ــ enlik ](سرخاب). اين
هجا در يك نوع كلمات تك هجائي و در هجاي اول كلمات دو يا چند هجائي كه با حروف صائت
شروع شوند خود نمائي مي كند.
3
ــ هجاهائي كه از صامت ــ صائت تشكيل مي شوند مانند: هجاهاي
dé ، ba
، ri ،
gə در كلمات [ ده ــ dé
](بگو) ، [ باخيش ــ baxiş
](نگاه) ، [ اريمك ــ ərimek
](آب شدن) ، [ اسير گه مك ــ əsirgəmək
](دريغ داشتن). اين هجا در يك نوع كلمات تك هجائي و در مواضع
مختلف كلمات چند هجائي ديده مي شود.
4
- ...
پايان قسمت
يازدهم
ادامه دارد... |
