آنا ديلي مکتبی
بو صحيفه ايرانين بوتوو ميللييت لرينين ايستيفاده ائلمك  لري اوچون فارسجا يازيلير.         اين صفحه تنها بخاطر استفاده كليه مليت هاي ايراني به زبان فارسي نوشته مي شود.

مباني دستور زبان توركي آذربايجاني

انتخاب متون و نويسنده : نيسگيل nisgil@yahoo.com

منبع : مباني دستور زبان تركي آذري ، نوشته : م.ع.فرزانه ، چاپ :1358 ، انتشارات فرزانه

× به علت قديمي بودن منبع مورد استفاده استاندارد هاي جديد نوشتاري زبان تركي با الفباي عربي كه در سال 1380 به تصويب رسيده اند در اين مبحث ذكر نشده اند. در اين  براي آگاهي يافتن از اين استاندارد ها اينجا را كليك كنيد: 

مصوبات سمينار اورتوگرافي تركي -  1380 (به تركي)


ادامه بنياد صوتي كلمات

كلماتي كه در بنياد صوتي آنها بيش از يك گروه وجود داشته باشد، گروههاي صوتي با يكديگر حالت الحاق پيدا مي كنند. منتها اين الحاق بصورت آميختگي نبوده بلكه به شكل پيوستگي انجام مي گيرد.  يعني صوت آخر گروه ماقبل، با صوت اول گروه مابعد پيوند مي خورد و اين پيوند بي آنكه در اصوات ديگر گروه موثر باشد، به جهاز صوتي امكان مي دهد كه بي آنكه وقفه اي حاصل كند، حالت خود را براي اداي گروه صوتي دوم تغيير دهد و به اين ترتيب حلقه هاي پيوند خورده گروههاي يكپارچه صوتي تسلسل كلمه را به ميان مي آورند.

گروه هاي يكپارچه صوتي كه به اين كيفيت در ساختمان كلمات به چشم مي خورند، هجا خوانده مي شوند. بنابراين هجا آنچنان واحد صوتي است كه با يك ضربه و به همراه حركت از جهاز صوتي خارج مي شود. هجا وقتي تنها از يك صوت تشكيل شود، يكپارچگي آن بسيار طبيعي است و وقتي از دو يا چند صوت تشكيل گردد، چنان حالت امتزاجي به خود مي گيرد كه براي اداي آن حركت جهاز صوتي كافي است.

نقش اصوات صائت در ساختمان هجا

يكي از موارد برتري و اساساً مهمترين مورد برتري و تفوق اصوات صائت بر صامت، نقش مهم و تعيين كننده آن در تشكيل هجاست. هجا همواره در مركز خود يك صوت صائت دارد. به عبارت ديگر، هر كلمه به تعداد اصوات صائت خود هجا دارد. بايد گفت كه براي وجود هجا يك صوت صائت لازم و كافي است. كافي است از اين لحاظ كه بعضي از هجاها فقط از يك صائت تشكيل مي شوند. البته تعداد هجاهاي تك صوتي زياد نبوده و موارد آن از كلمات معدود تك هجايي و هجاي اول بعضي از كلمات چند هجايي و يك عده پيوندهاي تك هجايي تجاوز نمي كند. اكثريت بزرگ هجاها از تركيب دو يا چند صوت به وجود مي آيند، كه اين نوع هجاها نيز حداقل و حداكثر همان يك صوت صائت را دارند و در همه حال، براي هجا داشتن بيش از يك صوت صائت مقدور نيست زيرا جهاز صوتي قدرت اداي دو صوت صائت را در آن واحد و با يك حركت ندارد. بنابراين، براي وجود يك هجا يك صائت لازم و كافي است.

اصوات صامت، هنگام تلفظ در سر راه خود به مانع برمي خورند و صداي آنها در وراي سدي كه در مجراي صوتي ايجاد مي شود، قطع مي گردد و همين امر امكان امتزاج پذيري را از صامتها سلب مي كند و در اين مرحله تنها با پا درمياني و دخالت صوت صائتي مجراي صوتي به حال عادي برمي گردد و براي اداي صامت بعدي مهيا مي شود. به پيروي از همين خصوصيت است كه، هر صامت امتزاج با صائت مابعد را بر امتزاج با صائت ماقبل ترجيح مي دهد و وقتي يك صامت در وسط كلمه ميان دو صائت قرار مي گيرد، از نظر هجايي حتماً به صائت بعد از خود مي پيوندد. اساساً تك صائتي بودن هجاي اول يك عده از كلمات كه با صائت شروع  مي شوند، به همين علت است. زيرا در اين قبيل كلمات، صامتي كه بلافاصله بعد از صائت آغاز كلمه مي آيد، تمايل تركيب با صائت بعد از خود را دارد.

 

 

 

 

پايان قسمت دهم 

ادامه دارد...

 نظرات ، انتقادات و نكات آموزشي خود را در اين بخش وارد نماييد.

نظرات شما!      

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

لينك مستقيم به اين صفحه

آرشيو-  قسمت:

1 , 2 , 3 , 4 , 5 , 6 , 7 , 8 , 9

لينك ها

لغتنامه تركي آذري به انگليسي  و بلعكس

( download )


لغتنامه آنلاين انگليسي  به  تركي آذري


لغتنامه  آنلاين تركي  به انگليسي و بلعكس


آموزش الفباي لاتين تركي آذري


حروف الفباي  لاتين تركي آذري


 آموزش زبان توركي آذربايجاني


آموزش تركي آذري ( به تركي اذري)


 آموزش تركي آذري (به انگليسي) (1)


 آموزش تركي آذري ( به انگليسي) (2)


 درباره تركي آذري (به انگليسي)


مصوبات سمينار اورتوگرافي  توركي -  1380 (به تركي)


درباره زبان تركي (به انگليسي)


آموزش تركي استانبولي( به انگليسي)(1)


آموزش تركي استانبولي(به انگليسي)(2)


آموزش تركي استانبولي(به انگليسي)(3)


آموزش تركي  تركمنى